Badem, binlerce yıldır sofralarımızın vazgeçilmez lezzetlerinden biri olmuştur. Tarih boyunca hem besleyici özellikleri hem de zengin aromasıyla farklı kültürlerin mutfaklarında kendine yer bulmuştur. İçerdiği yüksek proteinler, sağlıklı yağlar, lifler ve vitaminler sayesinde sadece lezzetli bir atıştırmalık değil aynı zamanda kalp sağlığını destekleyen, cildi koruyan ve bağışıklık sistemine yararlı bir besin kaynağı olarak hayatlarımızda yerini almıştır. Dünyanın farklı yerlerinde yetiştirilen badem, iklim ve toprak yapısına bağlı olarak farklı türlerde karşımıza çıkar. Türkiye, yerli badem yetiştiriciliği konusunda önemli bir potansiyele sahip ülkelerden biridir. Özellikle Akdeniz ve Ege bölgeleri, yerli badem yetiştiriciliği konusunda ön plana çıkar. Son yıllarda yerli badem üretimine artan ilgi, yerli üretimin yaygınlaşmasına ve bu değerli yemişin daha fazla insan tarafından tüketilmesine olanak sağlamıştır. Bademin hem iç piyasa hem de ihracat açısından büyük bir potansiyel taşıması, Türkiye’nin bu alandaki önemini giderek artırmaktadır.
Bademin Tarihi
Bademin tarihçesi, binlerce yıl öncesine, Orta Asya ve Akdeniz bölgelerine dayanmaktadır. İlk kez bu bölgelerde yetiştirilmeye başlandıktan sonra, zaman içerisinde hem ticari, hem de besin değeri açısından önem kazanarak farklı kültürler tarafından benimsenmiştir. Bademin yabani türleri Akdeniz bölgesinde Suriye, Lübnan ve Ürdün gibi ülkelerde doğal olarak yetişmektedir. Bu bölgeler tarımsal olarak bademin ilk yetiştirildiği bölgeler kabul edilir. Kültüre alınmış bademlerin Yakın Doğu’da Erken Tunç Çağı’nda, belki de biraz daha önce, ortaya çıktığı düşünülmektedir. Arkeolojik bulgulara göre, bademler Tutankhamon’un mezarında (M.Ö. yaklaşık 1325) bulunan meyveler arasında yer almaktadır.
Badem ağacı, bir diğer adıyla Prunus dulcis gülgiller familyasına ait olup sıcak ve ılıman iklim sever. 4-12 metre yüksekliğe kadar büyüyebilen bu ağaç, beyaz veya pembe çiçekler açarak, meyvesini oluşturmaya başlar. Meyvenin gelişimi, çiçeklenme döneminden itibaren yaklaşık 7-8 ay sürer. Badem, kabuğunun içinde yer alan sert çekirdeği ile bilinir ve bu çekirdek, sofralarımıza gelen bademin ta kendisidir.
Türkiye’de Badem Yetiştiriciliği
Globale bakıldığında, badem üretimi yaklaşık 1.5 milyon tondur. Türkiye’de bu bağlamda önde gelen ülkelerden biridir. Türkiye, badem yetiştiriciliği açısından verimli topraklara ve uygun iklim koşullarına sahip bir ülkedir. Özellikle Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri, yerli badem üretimi açısından öne çıkar. Muğla, Aydın, Mersin, Antalya, Denizli ve Şanlıurfa, Türkiye'de en fazla badem yetiştiği yerler arasındadır. Yerli badem üretimi, hem iç tüketimi karşılamak hem de ihraç edilecek kaliteli badem üretmek amacıyla giderek yaygınlaşmaktadır. Yerli badem üretimi, Türkiye'nin iç pazarında da önemli bir paya sahiptir. Yerli çiğ badem, özellikle doğal atıştırmalık olarak tüketiciler arasında giderek daha popüler hale gelmektedir. Sağlıklı beslenme trendleriyle birlikte yerli bademin önemi daha da artmış, özellikle yerli badem markaları ürünlerini daha geniş bir pazara sunmaya başlamıştır .
Noi Bahçe’de, sizlere Ege bademinin eşsiz lezzetini ulaştırmak için çalışıyor. Ekiminden sulamasına ve paketlenmesine kadar, sağlığınızı tehdit edecek tüm kimyasal aşamalardan kaçınarak, bademleri en temiz şekilde sofralarınıza getiriyor.
Yerli Bademin Hikayesi
Badem üreticiliği uzun ve sabır gerektiren bir süreçtir. Bir badem ağacı, ekiminden başlayarak 3-5 yıl sonra ilk hasadını verir, tam verimliliğe ulaşması ise 7-8 seneyi bulabilir. Bu ağaçlar, uzun ömürleriyle 50 yıla kadar meyve verebilir.
Mart ayında, badem ağaçları pembe ve beyaz çiçeklerle dolar. Bu çiçeklenme dönemi badem üretimi için kritik bir süreçtir. Çiçekler soğuk hava koşullarına karşı hassas olduğundan don olayları üreticilerin en çok korkutuğu durumlardan biridir. Fakat iklim koşulları uygunsa çiçekler döllenir ve meyve oluşumu başlar. Yaklaşık 5-6 ay süren bir dönemin sonunda badem meyvesi olgunlaşır. Yaz sonu onbaharda ise hasat zamanı gelir.
Badem ağaçları sıcak ve kurak iklimleri sever. Bu nedenle Türkiye’de Ege ve Akdeniz gibi bölgeler badem üreticiliği açısından en verimli ve ideal bölgelerdir. Ayrıca toprak yapısının iyi drenajlı ve kireçli olması, badem ağaçlarının sağlıklı gelişimi için oldukça önemlidir. Hasat zamanında, ağaçlar mekanik yöntemlerle, genellikle silkilme yöntemiyle hasat edilir. Toplanan bademler kabuklarından ayrıldıktan sonra sofralarımıza ulaşır.
Türkiye’de de badem tüketimi son yıllarda artış göstermektedir. Sağlık bilincinin artması ve bademin besleyici ve yararlı özelliklerinin daha iyi anlaşılmasıyla yerli badem hem çiğ olarak, hem de çeşitli yemek ve tatlılarda sıkça tercih edilen bir ürün haline gelmiştir. Özellikle yerli çiğ badem içerdiği yüksek protein, lif ve sağlıklı yağlarla sporcular ve sağlıklı yaşam tarzı benimseyenler tarafından sıkça tercih edilen bir besin kaynağı olmuştur. Aynı zamanda yerli üreticiler, sürdürülebilir tarım yöntemlerine yönelerek hem çevreye duyarlı hem de daha verimli bir üretim hedeflemektedir.
Noi Bahçe, bu sürdürülebilir tarım yöntemleriyle Ege Bademini sıfır kalıntı ile olabilecek en sağlıklı biçimde tüketiciye sunuyor. Noi Bahçe, bademi özenle yetiştirip işleyerek, lezzetini ve besin değerini koruyarak, sofralarınızın vazgeçilmez eşlikçisi haline getirmektedir Bu sayede tüketicilere yalnızca lezzetli bir atıştırmalık sunmakla kalmaz, aynı zamanda sürdürülebilir bir geleceğe de katkıda bulunur.
Kaynakça
- https://adana.tarimorman.gov.tr/Belgeler/SUBELER/bitkisel_uretim_ve_bitki_sagligi_sube_mudurlugu/meyve_yetistiriciligi_ve_mucadelesi/Ba%C4%9Fdem.pdf
- https://en.wikipedia.org/wiki/Almond
- https://ayoubs.ca/blogs/news/the-origin-and-history-of-almonds?srsltid=AfmBOopf6-NC1U7xpYgGS9Lr6kwsS6INO7-1yRdYLnah4gfCTD6f1dxe
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2255085#:~:text=2020%20y%C4%B1l%C4%B1%20istatistiklerine%20g%C3%B6re%20T%C3%BCrkiye,%C3%BCretimi%20ile%20%C3%BC%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC%20s%C4%B1ray%C4%B1%20almaktad%C4%B1r.
